Epey zamandır Fethiye'de kahvesini yerel bir kavurucudan tedarik etmeyen kahve dükkanı, kafe, lokanta, restoran ve benzerlerine gitmiyorum. Neden mi?
Son yıllarda, "lokal" ve "yerel" kavramları popülerlik kazandı. Küçük işletmeleri desteklemek, yerel ekonomiyi canlandırmak ve çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmek adına birçok insan büyük zincir mağazalar yerine lokal dükkanları tercih etmeye başladı. Bu hareketin başını ise, sempatik ve samimi atmosferleriyle bilinen lokal kahve dükkanları çekiyor. Ancak, bu dükkanların bazıları, paradoksal bir şekilde, yerel tüketiciye "yereli destekleyin" mesajı verirken, kendileri yerel üreticilerden ürün tedarik etmemeyi tercih ediyor.
Duvarlarına, kaldırım tabelalarına, camlarına "Support your local coffee shop," yazan bu işletmeler aslında bu tüketim zincirini sadece tek yönlü düşünüyorlar, halbuki yerelcilik, sadece yerel tüketicileri değil, yerel üreticileri de desteklemeyi kapsayan bir anlayış olarak karşımıza çıkar. Birçok kişi, mahalledeki küçük kahve dükkanlarından alışveriş yaparak büyük kahve zincirlerinden uzak durmayı bir sosyal sorumluluk olarak görür. Bu dükkanlar, genellikle "yereli destekleyin" sloganları ve yerel ekonomiyi desteklemenin önemi hakkında argümanlarla müşterilerini bilinçlendirir. Ancak bu mesajların arkasında, tedarik zincirleri genellikle yerel üreticiler yok.
Pek çok yerel kahve dükkanı, kahve çekirdeklerini veya diğer ürünlerini büyük, küresel tedarikçilerden almayı tercih ediyorlar. Bunun birkaç sebebi olabilir: Daha düşük maliyetler, daha geniş ürün yelpazesi veya daha güvenilir tedarik süreçleri. Ancak bu tercih, yerel üreticilere karşı bir ihanet olarak görülebilir. Yerel kahve üreticileri, kendi ürünlerini bölgedeki kahve dükkanlarına sunmakta zorlanırken, bu dükkanlar global markaların ürünlerini tercih ederek yerel ekonomiye katkıda bulunmuyor. Hele hele bu kadar iyi ürün çıkarabilen tedarikçiler varken. (Kahvesini kendi kavuranlardan bahsediyorum, kavrulmuş çekirdek dolumu yapıp satan lavuklardan değil.)
Bizimki gibi ufak bir tatil şehiri olan Fethiye'deki mekanların kahvelerini İstanbul, Ankara vb. gibi büyük şehirlerden almasını hiç anlamıyorum. Turizm mevsimi bitip kış döneminde finansal olarak yerel halka bel bağlayarak yerel bir beklenti içine giren bu işletmeler, en çok da özellikli kahve yapan kahve dükkanları, kahvedeki değer zincirinin özünü idrak edememiş durumda.
Özellikli kahve sunmak, ana akımdan farklı lezzet karakteristiğine sahip, yüksek skorlanmış havalı çekirdekler demlemekten çok daha fazlası aslında.
Bir kahve dükkanından içeri girerken yerel bir işletmeyi desteklediğini düşünen bir müşteri, aslında dolaylı yoldan büyük uluslararası firmalara veya büyük şehir kavurucularına katkıda bulunduğunu öğrendiğinde kendini kandırılmış hissedebilir. Bu iki yüzlülük, yerelcilik hareketine zarar verir ve tüketici güvenini sarsar. Fakat, "Müşteri bunun farkında mı?" diye sorarsanız dev bir HAYIR cevabı veririm. Hatta farkında olsa bile umrunda mı? Ona da HAYIR.
Bir kahve kavurma firması sahibi olarak, bu durumun ucunun "Neden bizden kahve almıyorlar?" şeklinde algılanabileceğini düşünebilirsiniz. Ancak kişisel olarak, yerel bir kahve dükkanının Fethiye veya bölgedeki kavurucularla çalışmamalarını anlamıyorum. Yerelcilik iddiasında bulunup, yerel üreticilerden kahve tedarik etmeyen bu kahve dükkanlarına gitmeyi artık bıraktım. İkinci akım bir kahve dükkanı olup koyuca kavrulmuş bir kahveyi tercih eden fakat bunu Fethiye'deki bir kavurucudan tedarik eden yerleri bile daha çok destekliyorum. Gerçekten yerel üreticilerden kahve alan, samimi bir şekilde yerel ekonomiyi destekleyen kahve dükkanlarını tercih ediyorum. Bu yaklaşım, sadece bir ticaret meselesi değil, aynı zamanda yerelcilik ideolojisinin tutarlı bir şekilde uygulanması için de önemli kanımca.
Yerel kahve dükkanlarının, yerel ekonomiyi destekleme iddialarını yerine getirmeleri için, gerçekten yerel üreticilerle çalışmaları gerekiyor. Bu sadece bir pazarlama stratejisi olmaktan çıkmalı ve bir sorumluluk olarak kabul edilmeli. Ancak bu şekilde, yerelcilik hareketi sürdürülebilir ve samimi bir şekilde ilerleyebilir.
Bu blog yazısı, hem tüketiciler hem de işletmeler için önemli bir farkındalık yaratmayı hedefliyor. Yerel kahve dükkanlarının, verdikleri sözleri tutarak yerel ekonomiyi gerçekten desteklemeleri, bu hareketin başarısı için kritik bir öneme sahip.
Comments